Bệnh sởi là gì?
Sởi là bệnh lý truyền nhiễm do virus sởi (Measles Virus) gây ra, có khả năng lây lan vô cùng nhanh chóng qua đường hô hấp và tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ gây dịch. Bệnh có thể gặp ở cả trẻ em và người lớn, nhưng phổ biến hơn ở các đối tượng trẻ em dưới 5 tuổi không được tiêm phòng với hệ miễn dịch còn non nớt, sức đề kháng yếu, chưa được hoàn thiện.
Bệnh sởi thường điển hình bởi các triệu chứng ở giai đoạn toàn phát như phát ban toàn thân từ sau tai, sau gáy lan dần lên trán, mặt, cổ, sau đó lan xuống khắp thân mình và cuối cùng là tứ chi. Kèm theo đó là các triệu chứng lâm sàng toàn thân khác như sốt cao, ho khan, viêm long đường hô hấp trên, đỏ mắt, viêm kết mạc, cảm giác khó chịu khi tiếp xúc với ánh sáng và một số trường hợp xuất hiện tình trạng viêm thanh quản cấp.
Bệnh sởi có nguy hiểm không?
CÓ, THẬM CHÍ VÔ CÙNG NGUY HIỂM! Bệnh sởi không chỉ gây ra các triệu chứng cấp tính mà còn có thể gây ra rất nhiều chứng bệnh viêm nhiễm hệ thống thần kinh, gây rối loạn hệ cơ, hệ vận động và nhiều hệ cơ quan quan trọng khác trên khắp cơ thể. Những tổn thương đa cơ quan này có thể để lại rất nhiều di chứng kéo dài, thậm chí vĩnh viễn cho người bệnh, trong trường hợp bệnh diễn biến xấu, sởi có thể gây tử vong, đặc biệt phổ biến ở nhóm trẻ sơ sinh dưới 12 tháng tuổi.
Ngoài ra, sởi còn có thể gây ra các tác động cực kỳ nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể của người bệnh như:
1. Xóa trí nhớ miễn dịch của cơ thể
Bệnh sởi sở hữu “năng lực” và cũng được coi là tính năng nguy hiểm nhất là khả năng xóa trí nhớ miễn dịch. Tức là sởi gây suy giảm miễn dịch thông qua cơ chế cản trở hoạt động của hệ miễn dịch, làm chậm các phản ứng miễn dịch, ngăn cản quá trình sản xuất interleukin 12, từ đó làm suy giảm khả năng sinh kháng thể của người bệnh trong nhiều tuần đến nhiều tháng, hoặc thậm chí là vài năm.
Đối với mỗi một cá thể, hệ miễn dịch là tài sản vô giá, được cơ thể nâng niu, nuôi dưỡng và xây dựng qua nhiều năm. Khi mắc sởi, hệ miễn dịch của người bệnh thiết lập khả năng phản ứng, trở về trạng thái như đứa trẻ vừa mới sinh ra do sởi đã “xoá trí nhớ” về những căn bệnh đã từng mắc trước đó. Chính vì vậy, người bệnh rất dễ bị nhiễm các bệnh lý truyền nhiễm ngay cả những bệnh lý đã từng mắc trước đây, đặc biệt có nguy cơ đồng nhiễm, bội nhiễm nhiều bệnh lý khác.
2. Dễ lây lan và bùng phát thành dịch
Như trên đã đề cập, sởi là bệnh lý có khả năng lây lan vô cùng mạnh mẽ thông qua đường hô hấp, nguy cơ cao bùng phát thành dịch, thậm chí đại dịch sởi. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC Hoa Kỳ), bệnh sởi dễ lây lan đến mức có tới 90% những người chưa có miễn dịch với sởi khi phát sinh những tiếp xúc gần với bệnh nhân mắc sởi có thể lây nhiễm sởi từ người bệnh.
Bên cạnh đó, sởi có thời gian lây nhiễm rất dài khi người bệnh có khả năng lây sởi cho người khác trong khoảng từ 4 ngày trước đến 4 ngày sau khi phát ban xuất hiện. Ngoài ra, virus sởi còn sở hữu khả năng tồn tại bền vững, ngay cả khi lơ lửng trong không khí hoặc bám trên các bề mặt ở môi trường bên ngoài cơ thể, chúng có thể sống và duy trì khả năng lây nhiễm trong suốt 2 giờ.
Trước khi có vắc xin phòng bệnh sởi, cả thế giới đã phải đối mặt với khoảng 2,6 triệu người chết mỗi năm. Theo kết quả thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vào năm 2021 đã có khoảng 128.000 trường hợp tử vong được xác định nguyên nhân do sởi, hầu hết là trẻ em dưới 5 tuổi. Theo ước tính, số ca tử vong do sởi gây ra hàng năm tương đương với số lượng người chết từ 2 vụ khủng bố ngày 11/09 ở Mỹ mỗi ngày.
Tại Việt Nam, dịch sởi đã từng biến tình hình dịch tễ của cả nước vào tình trạng khủng hoảng khi vào năm 2014, sởi đã gây ra một số lượng lớn các ca nhiễm bệnh trên toàn quốc, đặc biệt là tại các tỉnh phía bắc Việt Nam. Chỉ tính riêng 4 tháng đầu năm 2014, cả nước đã ghi nhận hơn 7.000 ca mắc bệnh sởi cùng trên 100 ca tử vong.