Nghị định 50/2025/NĐ-CP sửa đổi một số nội dung quy định về: Thẩm quyền quyết định mua sắm tài sản công, mua sắm vật tiêu hao, quyết định thuê tài sản, quyết định giao tài sản công, giao tài sản của dự án sử dụng vốn nhà nước, giao tài sản được xác lập quyền sở hữu toàn dân, thẩm quyền quyết định khai thác, quyết định thu hồi tài sản công.
Nghị định 50/2025/NĐ-CP yêu cầu các cơ quan, đơn vị nhà nước phải tiến hành kiểm kê toàn bộ tài sản công đang quản lý, sử dụng trước khi thực hiện các thay đổi như sáp nhập, hợp nhất, chia tách hoặc giải thể. Tài sản sau đó sẽ được phân loại rõ ràng thành các nhóm: tài sản tiếp tục sử dụng, tài sản chuyển giao, tài sản cần thanh lý hoặc các trường hợp xử lý đặc biệt khác. Quy định này nhằm đảm bảo không có tài sản công nào bị bỏ sót hoặc thất thoát trong quá trình tái cơ cấu.
Trường hợp cơ quan, tổ chức, đơn vị chấm dứt hoạt động và chuyển chức năng, nhiệm vụ cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị khác đã được cơ quan, người có thẩm quyền phê duyệt đề án/phương án sắp xếp bộ máy trước ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành nhưng trong đề án/phương án chưa có nội dung về phương án phân chia tài sản thì cơ quan, người có thẩm quyền phê duyệt đề án/phương án sắp xếp bộ máy quyết định việc giao nhiệm vụ quản lý tài sản cho phù hợp tình hình thực tế. Cơ quan, tổ chức, đơn vị được giao nhiệm vụ quản lý tài sản có trách nhiệm thực hiện theo các điểm a, b và c khoản 2 Điều 35b Nghị định số 151/2017/NĐ-CP.
Trường hợp giải thể, chấm dứt hoạt động mà không thuộc phạm vi quy định tại khoản 4 Điều 35b Nghị định 151/2017/NĐ-CP, sau khi có Quyết định giải thể, chấm dứt hoạt động của cơ quan, người có thẩm quyền, cơ quan nhà nước bị giải thể, chấm dứt hoạt động có trách nhiệm bàn giao tài sản cho cơ quan quản lý cấp trên hoặc cơ quan khác được giao tiếp nhận tài sản. Quy trình này góp phần đảm bảo nguồn lực công được sử dụng hiệu quả, không bị lãng phí trong quá trình thay đổi tổ chức.
Cơ quan được giao tiếp nhận tài sản có trách nhiệm căn cứ quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công 2017 và Nghị định 151/2017/NĐ-CP lập hồ sơ báo cáo cơ quan, người có thẩm quyền xem xét, quyết định xử lý, trên cơ sở đó tổ chức xử lý tài sản theo quy định. Đối với các tài sản đã có Quyết định xử lý của cơ quan, người có thẩm quyền trước khi giải thể, chấm dứt hoạt động mà đến thời điểm giải thể, chấm dứt hoạt động cơ quan nhà nước bị giải thể, chấm dứt hoạt động chưa hoàn thành việc xử lý thì cơ quan được giao tiếp nhận tài sản có trách nhiệm tiếp tục thực hiện các nội dung chưa hoàn thành.
Một điểm đáng chú ý của nghị định là quy định về xử lý tài sản thừa hoặc thiếu so với hồ sơ quản lý. Trong trường hợp phát hiện tài sản không khớp với biên chế hoặc tài liệu lưu trữ, các cơ quan phải lập biên bản, báo cáo cấp có thẩm quyền để đưa ra phương án xử lý.
Ngoài các nội dung chính, Nghị định 50/2025/NĐ-CP còn bổ sung quy trình xử lý tài sản công trong các trường hợp đặc biệt như thiên tai, dịch bệnh hoặc tình huống khẩn cấp. Đồng thời, văn bản nhấn mạnh vai trò của người đứng đầu cơ quan trong việc quản lý tài sản, với mục tiêu ngăn chặn triệt để tình trạng thất thoát tài sản nhà nước.
Nghị định số 50/2025/NĐ-CP cũng bổ sung quy định về thuê mua tài sản. Theo đó, thuê mua là việc cơ quan thuê mua tài sản và thanh toán trước cho bên cho thuê mua một phần nhất định giá trị của tài sản theo thỏa thuận, số tiền còn lại được tính thành tiền thuê tài sản để trả cho bên cho thuê mua trong một thời hạn nhất định do các bên thỏa thuận; sau khi hết thời gian thuê mua theo hợp đồng và đã trả hết số tiền còn lại, quyền sở hữu tài sản thuộc về cơ quan thực hiện thuê mua và cơ quan đó có trách nhiệm hạch toán tăng tài sản và thực hiện quản lý, sử dụng tài sản theo quy định của Luật và Nghị định này.
Đối với các tài sản có quyết định thu hồi đã được cơ quan, người có thẩm quyền phê duyệt phương án khai thác theo hình thức giao tổ chức phát triển quỹ đất quản lý, khai thác hoặc giao tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà của địa phương để quản lý, khai thác theo quy định tại Nghị định số 114/2024/NĐ-CP trước ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành thì tiếp tục được thực hiện theo phương án khai thác đã được phê duyệt.
Đối với các đơn vị sự nghiệp công lập đã được cơ quan, người có thẩm quyền phê duyệt Đề án sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết trước ngày Nghị định số 114/2024/NĐ-CP có hiệu lực thi hành thì tiếp tục thực hiện theo Đề án đã được phê duyệt, đơn vị không phải nộp tiền thuê đất theo Đề án đã được phê duyệt; trường hợp đơn vị sự nghiệp công lập thuộc đối tượng có nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước theo quy định tại điểm b khoản 5 Điều 43 Nghị định này thì đơn vị có trách nhiệm báo cáo cơ quan, người có thẩm quyền phê duyệt đề án theo quy định tại Nghị định này phê duyệt cụ thể mức nộp ngân sách nhà nước để làm cơ sở thực hiện nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước
Trong thời gian tới, các cơ quan nhà nước thực hiện công tác tổng kiểm kê và xử lý tài sản theo hướng dẫn của nghị định. Đây cũng là cơ sở để hoàn thiện hệ thống quản lý tài sản công tại các cơ quan, đơn vị ngày càng minh bạch và chuyên nghiệp hơn.